Belki şehre bir müfettiş gelir.
Gogol'ün unutulmaz eseri Müfettiş, Tiyatro Kedi'nin yeni sezon oyunlarından. Haldun Dormen faktörü ile epeyce ilgi görmesi beklenen oyun, kasım ayı boyunca 7 şehirde sahnelenecek.
“Bazı oyunlar vardır, her devrin oyunudur ve evrenseldir.” Bu gayet basit ve sade anlatım, bir oyun tanıtımından. Dünya tiyatro tarihinde bu tanıma uyan onlarca, yüzlerce oyun sayabiliriz. Fakat aralarından biri her defasında diğerlerine galip çıkar. Gogol'un ölümsüz eseri ‘Müfettiş'tir o. Eserin tür olarak komedi, biçim olarak da ‘toplumsal taşlama' niteliğinde olduğu bilindiğinde, oyunun tek kelimelik ismi çok şey anlatır. Teftiş eden ve teftiş edilenlerin içine düştüğü trajikomik olaylar... Her devrin oyunu olması ise yozlaşmış bürokrasiye yönelttiği eleştirilerden gelir. Eee dünya dönmeye devam ettiği müddetçe yozlaşmış sistemler hayatımızda yer alacağından Müfettiş bin yıl daha sahnelense güncelliğinden kaybetmeyecektir.
Rus yazar Gogol'ün dünyanın hemen her yerinde sayısız kere sahnelenen eseri Müfettiş, Tiyatro Kedi'nin yeni sezon oyunlarından. Gogol'ün, çağdaşı Puşkin'in önerisiyle kaleme aldığı dünyaca ünlü eseri, başlı başına yeterince ilgi görebilecek bir oyun. Hani şu ‘adı yeter' diyeceğimiz eserlerden… Müfettiş rolünden sonraki en dikkat çekici karakter olan kaymakamı Haldun Dormen'in canlandırıyor oluşu ise oyuna ilgiyi bir kat daha artırıyor. Haldun Dormen, sadece görmekle bile mutluluk duymanıza sebep olan kişilerden. Aynalarla dolu sahnede seyirciyi ilk karşılayan da o oluyor. İlerleyen yaşına rağmen sahnede oluşu kendisine duyulan sempatiyi daha da artırmış. Seyircilerin büyük kısmının onu görmeye geldiği belli. Aynalardan oluşan dekorun elbet bir sebebi var. Seyirciye, sahneye çıkan kişi adedince olan farklı karakterlerden karakter beğenmesini söylüyordur belki kim bilir? Dileyen, parasız kalınca bütün bir kasabayı kandırmaktan çekinmeyen sahte müfettişi seçer kendine; dileyen çıkarı söz konusu olduğunda hakka hukuka riayet eden bürokrat takımını...
Hakka hukuka riayet vallahi müfettişten!
Kaymakam, görev yaptığı ilçeye tedbil-i kıyafet geleceği öğrenilen müfettişin haberini alınca bürokratlarını toplar. Herkesi bir telaş sarmıştır. Çünkü olması gerekenin çok uzağında yürüyen işlerin birkaç günlüğüne de olsa usulüne göre yapılması gerekmektedir. İş yapmaktan çok iş yapmamaya programlı yozlaşmış yöneticiler için ise bu kolay bir iş değildir. Öte yandan müfettiş sandıkları kişi de müfettiş filan değil kumar oynayıp parasını bitiren zengin bir toprak ağasının oğlu Hlestakov'dur. Hlestakov kendisini müfettiş sanan kaymakamın ziyareti üzerine durumdan yararlanır. Sonrası ‘gerçeğin er geç ortaya çıkmak gibi kötü bir huyu vardır' cümlesinden özetle yaşanan trajikomik olaylar...
Televizyon ekranlarından görmeye alışık olduğumuz popüler isimleri tiyatro sahnesinde izlemenin aşırı saadetini yaşadığımız bir sezon bu. Bir çeşit oyun seyirciler için... Oyuncuların iki farklı mecradaki performanslarını kıyaslama, yorumlama şansı... Bu oyundaki popüler isim müfettiş rolündeki Tolga Güleç. Hatırla Sevgili, Öyle Bir Geçer Zaman ki gibi dönem dizilerinin başarılı oyuncusu kendisi. Televizyonda gösterdiği başarıyı sahneye birebir taşıdığını söylemek ise zor. Müfettiş, isminden de anlaşılacağı üzere tek bir karakter üzerinde yoğunlaşan oyunlardan. Dolayısıyla bu karakteri canlandıran kişi ne kadar karizmatikse oyunun akıp gitmesi o kadar olası. Ne kadar evrensel ve zamansız bir oyun olsa da Müfettiş, esprilerin bugünkü izleyiciyi güldürmesi için oyunculukla asiste edilmesi gereken bir eser. Mikrofona rağmen diyalogların izleyiciye ulaşmasında yaşanan aksaklık da başka bir sorun. Biraz da kısa olmasının etkisiyle izleyiciyi sıkmadan oyunda tutması ve Haldun Dormen faktörü oyunu başarılı kılan şeyler.
Sezonun sadece Gogol'ün ve Dormen'in hatırına bile görülebilecek oyunlarından olan Müfettiş, kasım ayı boyunca sadece İstanbul'da değil Mersin, Antakya, Adana, Gaziantep, Bilecik ve İzmir'de seyirci karşısına çıkacak. İstanbul'da ise Trump AVM, Büyükçekmece Kültür ve Sanat Merkezi, Kadıköy Halk Eğitim Merkezi gibi farklı salonlarda sahneleniyor.
ZEYNEP KILIÇ - ISTANBUL
2 Kasım 2015, Pazartesi